Al veel scholen doen mee aan ‘de week van de lentekriebels’ en besteden daarom in elk leerjaar aandacht aan het thema relaties en seksualiteit. Het is goed dat dit gebeurt, maar ook thuis kun je hier aandacht aan besteden. Het thema dit jaar is “je lijf is van jou!”. Een prachtig thema waar je als ouders vanaf de geboorte aandacht aan kunt besteden in de opvoeding. Omdat dit een onderwerp is waar wij veel waarde aan hechten, besteden wij deze week extra aandacht aan dit onderwerp. Vandaag doen we dit met een gastblog van Mendi.
De projectweek van de week van de lentekriebels is van 21 t/m 25 maart
Mendi van den Broek, is moeder van 3 meiden (3,7 en een pleegdochter van 19), docent in het praktijkonderwijs en eigenaar van #Taboe?! Voorlichting, training en advies met betrekking tot seksuele vorming. In haar werk ondersteunt ze ouders in de seksuele opvoeding, schoolteams bij het vormen van beleid over het thema relaties en seksualiteit en geeft ze trainingen aan jongeren over relaties en seksualiteit.
Seksuele voorlichting in verschillende situaties
Dit thema doet mij denken aan een gesprek aan de eettafel met mijn dochters (3,7 en 19 jaar). Mijn puberdochter vertelde over het jaloerse en bezitterige gedrag van haar vriendje. Ik vond het niet echt een geschikt moment om over dit onderwerp te praten, zo met haar jongere zusjes erbij, maar het tegendeel bleek waar. Mijn dochter van 7 hoorde het verhaal aan en zei: “Jij bent de baas over je eigen lijf en je bepaalt zelf wat je wel en niet wil!”. Mijn dochter was totaal verbijsterd van de wijze woorden van haar jonge zusje. En ik… trotse moeder… had het niet beter kunnen verwoorden! Hopelijk denkt ze daar over 10 jaar nog steeds zo over.
“Seksuele voorlichting op de basisschool, daar is mijn kind toch veel te jong voor?”
Dit is een veelvoorkomende reactie van ouders met jonge kinderen. Een begrijpelijke reactie, want het woord seks doet ons direct denken aan het moeten uitleggen wat ‘seks’ precies is. En daarbij: als we terugdenken aan onze eigen seksuele voorlichting, dan is dat inderdaad een thema waar je pas over leerde in de puberteit.
Seksualiteit is echter zoveel meer dan seks, veilig vrijen en ja of nee zeggen. De seksuele ontwikkeling begint al vanaf de geboorte. Het ontdekken van je eigen lijf, het besef of je een jongen of een meisje bent en hoe je, je voelt. Het ene kind is dol op knuffelen en kusjes geven. De ander houdt daar juist helemaal niet van. Sommige kinderen ontdekken al op jonge leeftijd hun gevoelige plekjes en stimuleren dit. Het is belangrijk dat je hier als ouder goed op reageert. Kinderen voelen feilloos aan of er een taboe rust op een onderwerp. Het laatste wat je als ouders wil, is dat kinderen het onderwerp uit de weg gaan omdat ze voelen dat het voor jou als ouder lastig is. Je kind leren dat je lijf van jou is, daar kun je al vanaf de geboorte aandacht aan besteden!
6 tips hoe je, je kind hierbij kunt ondersteunen:
- Kies één woord voor de geslachtsdelen, en bij voorkeur geen verhullende woorden, zoals slurf of bloempje. Door verhullende woorden te kiezen bevestig je dat het een lastig onderwerp is. Voor je knie, je oor en je benen gebruiken we toch ook maar één woord?
- Laat je kind zelf bepalen of hij/zij iemand een kus of knuffel wil geven. In sommige families is het de gewoonte om de hele kring rond te gaan en iedereen te zoenen. Je kind is de baas over zijn eigen lijf en als het niet prettig voelt, dwing je kind dan niet. Zo leer je, je kind spelenderwijs dat het oké is om je grenzen aan te geven.
- Geef het goede voorbeeld bij het aangeven van je eigen wensen en grenzen en spreek je kind er spelenderwijs op aan als hij/zij over jouw grens heen gaat.
- Wees nieuwsgierig naar de bezigheden van je kind en kijk nieuwsgierig mee naar tv-programma’s en op het internet. Maak gebruik van situaties die zich voordoen op het internet of op tv, door te vragen wat je kind daarvan vindt. Zo ontstaan de mooiste gesprekken vanuit de beleving van je kind.
- Als je kind friemelt in zijn/haar broek is het belangrijk hier niet afkeurend op te reageren. Het is volkomen normaal om je eigen lichaam te ontdekken, maar je wil natuurlijk niet dat dit op openbare plekken gebeurt. Als ze heel klein zijn kun je, je kind afleiden. Als ze groter worden kun je verwijzen naar een alternatieve plek of het vergelijken met neuspeuteren. We doen het allemaal, maar liever niet in het bijzijn van anderen.
- Wanneer je, je kind een zetpil geeft, leg dan uit waarom dit nodig is en hoe je dat gaat doen. Laat je kind meehelpen. Probeer niet te forceren. Je wil tenslotte dat je kind de baas leert zijn over zijn eigen lijf.
Boeken als hulpmiddel – ook tijdens de week van de lentekriebels
Er zijn ontzettend leuke en goede boeken over dit onderwerp geschreven die heel erg geschikt zijn om samen met je kind te lezen. Sanderijn van der Doef heeft voor alle leeftijdsfases mooie boeken geschreven. De boeken van Saar en Job zijn erg geliefd bij mijn kinderen en het boekje ‘Nee is oké!’ van Fonds Slachtofferhulp vind ik een MUSTHAVE in elk gezin met jonge kinderen! In dit boekje wordt duidelijk gemaakt dat het soms niet beleefd is om ‘nee’ te zeggen, maar als het je eigen lijf betreft, dan het altijd oké is! De reactie van mijn dochter naar haar grote zus, kwam voort uit dit boekje.
Lastig thema voor jou als ouder?
Boekjes kunnen goed helpen als je dit onderwerp zelf lastig vindt om bespreekbaar te maken. Wanneer je zelf negatieve ervaringen hebt meegemaakt, is de kans groot dat je heftiger reageert op bepaalde situaties. Je kind voelt dit direct aan en zal dan wellicht, om jou te beschermen, dit onderwerp vermijden. Ook daarom is het belangrijk hier spelenderwijs aandacht aan te besteden, zodat je al wat gewend bent aan dit onderwerp voordat zich een situatie voordoet. Blijft dit echt te lastig voor jou als ouder? Kijk dan of er iemand in nabije omgeving van je kind is, die deze taak op zich zou kunnen nemen. Bijvoorbeeld een tante van de kinderen. Zo zorg je ervoor dat ze in elk geval de juiste informatie te horen krijgen, en dat ze iemand hebben waarbij ze terecht kunnen met vragen.
Wil je meer over de seksuele ontwikkeling van kinderen leren en handvaten krijgen hoe je hier per levensfase aandacht aan kunt besteden in de opvoeding? Geef je dan op voor een cursus ‘Opgroeien met liefde!’ Of verzamel zelf een groepje ouders, dan kom ik bij jou thuis voor een ‘opvoedparty: seksuele ontwikkeling’.
Wil je meer weten over de week van de lentekriebels? Alle info staat op de website van seksuelevorming.nl
De week van de lentekriebels is dit jaar van 21 t/m 25 maart 2022.
Dit jaar is het thema van de Week van de Lentekriebels: je lijf is van jou. Het gaat hierbij om het bespreekbaar maken van seksueel grensoverschrijdend gedrag. Daarnaast gaat het over het vragen en geven van toestemming, oftewel consent. De week van de lentekriebels is dan ook een goed startpunt om kinderen er op de basisschool kennis mee te laten maken.
